Visie ervaringsdeskundigheid
Bij Netwerk Beter Samen verstaan we onder een ervaringsdeskundige iemand die op basis van persoonlijke en collectieve ervaringskennis in staat is deze kennis, in welke vorm dan ook, door te geven aan anderen.
Persoonlijke ervaring heeft betrekking op het ‘ongewone gewone leven’, veroorzaakt door een beperking, ziekte, gezinssituatie, hulpvraag.
We spreken van ervaringskennis als mensen hun ervaring hebben verwerkt en de persoonlijke ervaring hebben verbreed door kennis te nemen van de ervaring van anderen. Dit noemen we collectieve kennis.
Ervaringsdeskundigheid heeft betrekking op de activiteit die je doet en waarin je de collectieve ervaringskennis doorgeeft aan een ander.
Wat doet een ervaringsdeskundige ouder of jongere?
Als ervaringsdeskundige ouder of jongeren kun je allerlei rollen hebben. De lijst is niet uitputtend. We onderscheiden de volgende rollen:
- Adviseur
- Trainer
- Voorlichter
- Onderzoeker
- Maatje
- Gespreksleider
- Projectleider, projectmedewerker
- Hulpverlener
- Begeleider van lotgenotengroepen
Blijven ontwikkelen
Netwerk Beter Samen werkt aan betere hulp en ondersteuning voor kinderen en gezinnen. Dit betekent dat de ervaringskennis die we ontwikkelen hierover gaat. We vinden het volgende belangrijk:
Reflectie op eigen ervaringen
We zijn in staat tot reflectie op de eigen ervaringen. Negatieve ervaringen staan naast positieve, en deze zetten we om naar oplossingen. Daarbij kunnen we overstijgend kijken. Emotie kan en mag er zijn, we beschouwen ze als signalen van onderliggende behoeften. Een positieve emotie is een signaal voor een vervulde behoefte, een negatieve emotie voor een onvervulde behoefte. We proberen deze behoeften te verwoorden.
Collectieve ervaringskennis
- Ervaringskennis bestaat uit meer dan de eigen ervaring: ook ervaringen van andere ouders en/of jongeren nemen we mee. Dit zorgt ervoor dat we eigen ervaringen kunnen plaatsen in een breder kader, en weten in hoeverre je eigen ervaringen heel specifiek zijn, of voor meer ouders en jongeren gelden. Dit betekent je zowel kunt vertellen over je eigen ervaring, als vanuit de ervaringen van anderen. Hierdoor kun je ook andere punten naar voren brengen die misschien niet voor jezelf, maar wel voor anderen gelden. Het is belangrijk deze kennis telkens te voeden en actueel te houden.
- We merken dat de ervaringen van ouders en jongeren erg van elkaar kunnen verschillen én dat er onderdelen zijn die telkens hetzelfde zijn. We formuleren met elkaar deze gemeenschappelijke boodschappen. Er zijn boodschappen die betrekking hebben op alle ouders en jongeren. Daarbij kan ook een bepaald domein centraal staan, zoals onderwijs. Daarnaast zijn er boodschappen die betrekking hebben op een bepaalde groep of problematiek, zoals niet naar school gaan, hoogbegaafdheid, suicide of meervoudige beperking.
De psychologie van het ouderschap
We maken gebruik van de ouderschapstheorie van Alice van der Pas. Zij is een van de zeer weinigen die heeft uitgewerkt wat het betekent om ouder te zijn, en wat de gevolgen voor het ouder-zijn zijn, wanneer er met je kind iets aan de hand is. Zij geeft de basis van de ouderpositie aan met drie aannames: Elke ouder heeft een besef van verantwoordelijk zijn, ouderschap maakt kwetsbaar, en ouders zijn eindverantwoordelijk.
Gelijkwaardig samenwerken
De consequentie van werken met gelijkwaardige kennisbronnen, is gelijkwaardig samenwerken tussen de betrokken mensen en organisaties.
Daarnaast zien wij dat goede hulp en ondersteuning aan jongeren en gezinnen niet kan zonder een goede samenwerking tussen ouders/kinderen, professionals en beleidsmakers. Deze samenwerking is zowel nodig op het niveau van het gezin als op beleidsniveau.
Wij stellen ons als gelijkwaardige samenwerkingspartner op, en vragen dit ook van anderen.
Uitgangspunten in het werken met ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid:
- Ervaringsdeskundigheid benutten is geen doel op zich, maar een middel om onze missie te bereiken: betere hulp en ondersteuning voor kinderen en ouders.
- Ervaring, kennis, en deskundigheid zijn voortdurend in ontwikkeling. Door nieuwe ontwikkelingen in het persoonlijke leven verandert de ervaring. Collectieve kennis moet worden geactualiseerd. Deskundigheid ontwikkel je in het verbeteren van de activiteiten die je doet.
- We sluiten aan bij de individuele mogelijkheden en interesses van de ouders en jongeren die hun ervaringskennis in willen zetten.