“Netwerk Beter Samen wil een plek zijn voor mensen die betrokken zijn bij de zorg rond kinderen, jongeren en gezinnen. We willen elkaar ontmoeten, samen optrekken, elkaar voeden en van elkaar leren. Niet alleen ouders, ook jongeren en professionals die dat mét ons willen vormgeven zijn welkom.”
Aan het woord is Nely Sieffers, voorzitter van kersverse stichting Netwerk Beter Samen, een netwerk van ouders uit de regio Utrecht en Flevoland die al lange tijd actief zijn als ervaringsdeskundigen. De stichting zet zich in voor betere en samenhangende ondersteuning voor kinderen, jongeren en gezinnen die hulp of zorg nodig hebben.
Wie een beetje thuis is in ‘jeugdzorgland’ weet wie Nely Sieffers is. Altijd en overal herhaalt ze haar heldere boodschap. Ze wil dat zorg georganiseerd wordt vanuit het perspectief van de jeugdige en het gezin. Om te laten zien met wie een gezin waar het niet zo goed loopt zoal mee te maken kan krijgen, maakte Nely deze duizelingwekkende illustratie.
Thuiszitters
Nely heeft drie kinderen, inmiddels volwassen. Twee daarvan hebben een vorm van autisme en doorliepen geen normale onderwijscarrière. Ze schetst de schoolloopbaan van haar oudste: “De basisschool ging moeizaam. Hij ging daarna naar het speciaal onderwijs met de taxi, maar liep daar vast. We zochten een praktijkschool in de buurt, waar hij met de fiets heen kon en waar hij vakken mocht volgen die hij leuk vond. Hij heeft meer tijd nodig gehad, maar hij zit inmiddels in het derde jaar van Mbo-4. Hij zit prima in zijn vel, doordat we hem de ruimte boden, hij tot rust kon komen en kon doen wat hij leuk vond.”
Nely is regio-ambassadeur voor Utrecht en Flevoland voor Zorg voor de Jeugd. Doel van dit programma is de zorg voor jeugd samen steeds beter maken. Professionals, gemeenten, Rijk, cliënten- en jeugdhulporganisaties trekken hierin samen op. Als regio-ambassadeur kreeg Nely onder andere de opdracht mee een netwerk op te zetten van ervaringsdeskundige ouders en jongeren. Dat mondde uit in de oprichting van Netwerk Beter Samen.
Wat verstaat Netwerk Beter Samen onder ervaringsdeskundigheid?
“Ervaringsdeskundigheid is er in soorten en maten. Daar is nog veel onkunde over. Het gaat vaak alleen over lotgenotencontact of maatjes-projecten, maar er is een berg aan ervaringen die we veel beter kunnen en moeten benutten. Ervaringsdeskundigen kunnen ingezet worden als professional hulpverlener, bij het oplossen van vastgelopen situaties, het ontwikkelen van onderwijs en beleid of bij het toezichthouden bijvoorbeeld.”
Ze noemt Petra Kempe, één van de kernteamleden van Netwerk Beter Samen als voorbeeld. Petra heeft een zoon die enige tijd jeugdhulp nodig had. Ze hadden met die jeugdhulp goede en minder goede ervaringen. “Haar kennis en ervaring zet Petra in om samen aan betere hulp voor gezinnen te werken. Ze was jarenlang lid van de adviesraad sociaal domein in de gemeente Utrechtse Heuvelrug, is voorzitter van een cliëntenraad van een regionale jeugdzorgorganisatie en lid van de onafhankelijke klachtencommissie Jeugd Midden-Nederland.”
Gezinsperspectief
Hoe staat de regio Utrecht en Flevoland ervoor, als het gaat om benutten van ervaringskennis?
‘”Ik zie verschillende groepjes ouders die elkaar opzoeken. Lotgenoten die zich gehoord willen voelen en creatieve ideeën uitwisselen om het vol te houden. Maar als gemeenten en zorgorganisaties beleid maken, worden ouders en jongeren nauwelijks betrokken. Iedereen is versnipperd bezig. Als je kijkt vanuit gezinsperspectief maakt ieder hokje nog steeds eigen beleid. Ik zie gezinnen door het hele systeem hobbelen, ik zie bergen professionals langskomen en ik zie professionals die onvoldoende tijd en rust hebben om er écht voor gezinnen en kinderen te zijn.”
Wat is er nodig om echt beter samen te werken met kinderen, ouders en gezinnen?
“Ik zie dat iedereen op zijn eigen stukje blijft zitten. School werkt onvoldoende samen met jeugdzorg, jeugdzorg onvoldoende met ouders. Als regioambassadeur heb ik de opdracht een netwerk neer te zetten van betrokken ouders en jongeren. Dat moet voor eind 2021 klaar zijn, maar dat is niet haalbaar. Er is een stevig programma nodig om dat gerealiseerd te krijgen. Daar werken we aan.
Netwerk Beter Samen wil dat alle partijen in een regio sámen verantwoordelijkheid dragen voor kwetsbare jeugdigen en gezinnen. Nog steeds kun je als school of zorgorganisatie iemand doorsturen, zonder dat het probleem opgelost wordt. Zeker als het ingewikkelder of duurder wordt. Kwetsbare jeugdigen worden als hete aardappels door het systeem gestuurd. Begin dat nu eens anders te organiseren. Een kind zit ergens, liefst thuis, en zoek de professionals eromheen die nodig zijn om het opgelost te krijgen. Dat vraagt een andere mindset en een overstijgend beleid op gezinsbeleid.”
Uithuisplaatsing voorkomen
Wat worden de speerpunten van Netwerk Beter Samen?
“We zien een paar belangrijke punten. Kinderen en jongeren met complexe problemen krijgen nog te veel te maken met korte zorgtrajecten, een komen en gaan van professionals en een bureaucratische last. Meer tijd en met vaste professionals vanuit rust en relatie werken aan verbetering, zien we graag terugzien in de regionale ambities.
We willen minder uithuisplaatsingen. In Oudewater en Montfoort draait een project om uithuisplaatsen van kinderen te voorkomen. Als er schuldhulpverlening nodig is in een gezin, wordt dat geregeld. Als er geen eten is, komt er ontbijt. Samen met Veilig Samen Midden- Nederland wordt hier op een positieve manier gewerkt en is het gezin het uitgangspunt, niet het systeem. Zo’n voorbeeld verdient navolging in de hele regio.
Sommige jeugdigen hebben meer tijd en rust nodig om zich te ontwikkelen. Als je vijf dagen school in de week niet haalt, is drie ochtenden ook goed. Kun je niet zeven vakken volgen, doe er dan drie en doe er wat langer over. Nu komen jongeren thuis te zitten die niet passen in dit onderwijs, belandden ze in de gesloten jeugdzorg waar ze nieuwe trauma’s oplopen. En kunnen ze, als ze in de jeugdzorg zitten op maat een cursus volgen? Gaan we dat financieren? Over dit soort vragen moeten we met elkaar nadenken.”
Zie je positieve ontwikkelingen in de regio?
“Het inkopen van de zorg is een taak van gemeentes. In Utrecht hebben ouders en jongeren meegedacht met de dialooggerichte aanbesteding van Yeph. Samen met alle perspectieven aan tafel is een verrijking voor de gesprekken over inkoop. Het gesprek gaat dan veel meer over wat er echt nodig is voor jeugdigen en hun ouders. In de regio Zuidoost-Utrecht zitten ouders aan tafel bij de inkoop van zorg. Komend jaar gaan de zes regio’s in Utrecht en Flevoland een regiovisie maken. Het is een mooie uitdaging om te laten zien dat ze écht samen met ons willen optrekken. Ik wil een visie die aansluit op het leven van gezinnen, de diversiteit van gezinnen en hun problematiek.”
Ervaringsacademie
Wat gaat Netwerk Beter Samen concreet doen?
“Het eerste grote project van Netwerk Beter Samen is het opzetten van de Ervaringsacademie. Ouders, jongeren en professionals kunnen hier trainingen volgen, bijvoorbeeld over gelijkwaardig samenwerken.
Kunnen ouders zich melden?
“Ouders kunnen ons benaderen als ze er niet uitkomen. Dan kunnen we als netwerk bekijken wat we kunnen betekenen. Mensen kunnen ons mailen (info@netwerkbetersamen.nl) of bellen straks en mensen kunnen zich inschrijven voor de nieuwsbrief, als ze betrokken willen blijven of straks bijvoorbeeld een van de opleidingen willen volgen van de academie.”
