Deze week gaf ik voor de Ervaringsacademie de workshop ‘Het Levensverhaal Centraal’ met ervaringsdeskundige jongeren, ouders en professionals. Interesse tonen in het levensverhaal van het kind in al zijn facetten is een hulpmiddel bij het opbouwen van een gelijkwaardige samenwerkingsrelatie met een kind en diens ouders. In deze workshop hebben we ook uitgebreid stil gestaan bij de vraag wat dat is: een gelijkwaardige samenwerkingsrelatie en wanneer je die wel ervaart en wanneer niet.
Gelijkwaardige samenwerking ervaar je niet, wanneer:
- de ernst van je problemen niet serieus wordt genomen;
- er over je gepraat wordt, in plaats van met je gepraat;
- je het gevoel krijgt dat jij de schuld krijgt van de problemen die er zijn;
- je het gevoel krijgt dat er niet naar jou gekeken wordt, maar naar je symptomen, om zo een diagnose te kunnen stellen;
- je versmald wordt tot je diagnose (tunnelen);
- je beschuldigd wordt een overbezorgde moeder te zijn;
- je als je kritiek uit, dit gezien wordt als een symptoom van je problemen;
- er verwezen wordt naar bestaande regels en protocollen;
- er vooral veel verteld wordt en weinig gevraagd.
Dit soort negatieve ervaringen blijken risicovol. Ouders en jongeren geven aan na deze ervaringen zich steeds meer terug te trekken en bij terugkeer van problemen minder snel opnieuw om hulp te vragen.
Gelijkwaardige samenwerking ervaar je als:
- er oog is voor je dagelijks leven en je behoeften en niet alleen voor je symptomen;
- er oordeel-loos naar je geluisterd wordt;
- de hulpverlener geduldig uitleg geeft als je iets niet begrijpt, ook als hij dat al drie keer heeft gedaan;
- de hulpverlener samen met jou op zoek gaat wat er specifiek bij jou aan de hand is, waar dat door lijkt te komen en wat jij nodig hebt, waarbij de hulpverlener jou ziet als expert van je eigen situatie;
- er goed naar je geluisterd wordt wanneer je anders denkt dan de hulpverlener en deze oprecht belangstelling heeft voor jouw mening en daar ook rekening mee houdt en dus zijn/haar gedrag aanpast.
Ervaringsacademie
In de workshop van de Ervaringsacademie hebben we ook gesproken over de vraag hoe het komt dat ouders en jongeren negatieve ervaringen hebben. We gaan ervan uit dat professionals hun werkdag niet starten met de gedachte iemand lekker te gaan beschuldigen, doelbewust niet te luisteren en dominant boven ouders en kinderen te staan. Hoe komt het dat professionals met de beste intenties hun werk doen, vaak denken zelf al goed te zijn in gelijkwaardig samenwerking, maar dat dit toch regelmatig niet zo wordt ervaren?
Het lijkt alsof professionals het moeilijk vinden om los te komen van hun kennis. Hoewel de deelnemers graag een hulpverlener met voldoende kennis tegenover zich hebben, lijkt het er op dat professionals het niet zo goed lukt deze kennis even te parkeren en te kijken hoe het specifiek gaat met dít kind en déze ouders en wat voor hen wel of niet lijkt te werken. Een andere verklaring hiervoor is dat professionals mogelijk druk voelen om een probleem op te lossen en daardoor vooral in oplossingen schieten zonder goed te luisteren wat er eigenlijk aan de hand is en wat dit kind of deze ouder nodig heeft. Tot slot is het heel menselijk om moeilijk los te komen van eigen overtuigingen.
We zijn benieuwd wat professionals hier zelf over denken. Wat maakt dat ondanks goede intenties er niet altijd gelijkwaardige samenwerking wordt ervaren? Wat heeft een professional nodig om gelijkwaardig samen te kunnen werken? En hoe kan hij dit checken bij de ander?
We zijn benieuwd naar jullie reacties!
Nieuwsgierig geworden naar de workshop? Meer info over de workshop en hoe je je kunt opgeven vind je hier: Online workshop Het levensverhaal centraal – Netwerk Beter Samen
